Avrupa Birliği'ne geçiş sürecinin Türkiye serbest bölgeleri üzerine etkisi
ÖZETAVRUPA BİRLİĞİ'NE GİRİŞ SÜRECİNİN TÜRKİYE SERBEST BÖLGELERİ ÜZERİNE ETKİSİHazırlamış olduğum çalışmada serbest bölge olgusu, tarihsel gelişimi ve teorik yapısı bağlamında incelenmiş ve dünyadaki gelişme seyri ülke örnekleriyle açıklanmıştır. Daha sonra serbest bölgelerin Türkiye'deki gelişimi tarihsel olarak incelenmiş ve serbest bölgelerin kurulmasını gerektiren dönem koşulları ortaya konulmuştur. Şu anda Türkiye'de bulunan serbest bölgeler detaylı olarak incelendikten sonra elde edilen veriler ışığında serbest bölgelerin kuruluş amaçları doğrultusunda beklenilen etkiyi yaratıp yaratmadığı incelenmiştir.Diğer bir bölümde ise Avrupa Birliği'ne giriş sürecinin Türkiye serbest bölgeleri uygulaması üzerinde yaratacağı muhtemel değişiklikler incelenmiştir. Kuruluş amaçları farklı olan Avrupa Birliği ülkeleri serbest bölgelerinde uygulanan teşvikler ülkeler bazında açıklanmış olup kanuni uyum süreci içinde Türkiye'nin yapması gereken değişiklikler açıklanmaya çalışılmıştır. Avrupa Birliği Komisyonu 1985 yılında çıkarılan Serbest Bölgeler Kanunu'nun Avrupa Birliği Gümrük Kodu'na uyumlaştırılması için çalışmalara devam edilmesi konusunu ilerleme raporlarında sürekli belirtilmektedir. Türkiye'de bu bölgelerde yaklaşık 44.500 kişinin istihdam edildiği ve toplam dış ticaret hacminin yaklaşık 'unun serbest bölgelerden yapıldığı göz önüne alınırsa gerekli uyumun en kısa sürede gerçekleştirilmesi bu bölgelerde yatırım yapan veya yapabilecek firmalar için de önemlidir. Deneyimler ışığında serbest bölgelerdeki mevcut durumun uzun süre sürdürülebilmesinin mümkün olmadığı görülmektedir. Dolayısıyla bu bölgelerin ulusal ekonomiye sağlayacakları katkılar açısından yasal düzenlemelerin en kısa süre içinde yapılması önemlidir. ABSTRACTTHE EFFECT OF ACCESSION PROCESS TO EUROPEAN UNION ON TURKISH DUTY FREE ZONESOn the study that I prepaired, I tried to present the historical development and theoretical framework to analyze the phenomenon of the duty free zones. Also development period of them on all over the world with exampling some countries are mentioned. And then I examined the development of duty free zones in Turkey on historical way with exampling the needs of establishing free zones. Existing free zones in Turkey are examined carefully and tried to find out if they realized the effects which were mentioned at the time of duty free zones were establishing.On the other part, on the entrance process to European Uniıon, possible difference effects of Turkish duty free zones has been examined. Both intencives on Turkish duty free zones and different European Union country's duty free zones are mentioned and it has been shown what kind of amendments Turkey has to do to adapdate his laws to European Union laws on this matter. Since 2000, on the development reports of Turkey, it is taking part that in a short time period Turkey has to amend his regulations which will be harmonious with European custom code. If we take into consideration that 44.500 people are working on these zones in Turkey and of foreign trade volume is made here, it is very important that harmonizing regulational operations in a very short while has a big importance for the companies who are taking part on these regions and for the potential customers that can take part on duty free zones. From the previous experiences it is clear that situations on existing duty free zones can not go for longer. That is why because of the advantages which will be provided from the zones, legal regulations has to be done as soon as possible.